Koncepcja odpowiedzialności społecznej (CSR) nie jest zjawiskiem nowym, ale w ostatnich latach nabiera coraz więcej znaczenia dla wielu firm dążących do rozwoju w sposób odpowiedzialny i zrównoważony, korzystny dla samej firmy i jej bliskiego otoczenia, ale także dla szerszego ogółu. CSR zakłada, że firma będzie uwzględniała w swoich działaniach interesy społeczne, aspekty środowiskowe oraz ogólne relacje z różnymi grupami społecznymi, czyniąc to dobrowolnie i upatrując w odpowiedzialności społecznej realnych korzyści dla firmy i swojego otoczenia. Zastosowanie CSR możliwe jest w każdej firmie, niezależnie od jej rozmiaru czy branży działania. Jakie założenia przyjmuje i standardy przyjmuje koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu?
Historia CSR – jak powstała społeczna odpowiedzialność biznesu?
Powstanie koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesów można prześledzić w historii aż do XIX wieku, do tzw. ery przedsiębiorców, która w Stanach Zjednoczonych wiązała się z powstawaniem wielu ogromnych przedsiębiorstw tworzonych bez zważania na etykę biznesu. Aby przeciwdziałać ich postawie, w USA wprowadzono wówczas prawo określające stosunki pomiędzy gospodarką, państwem i społeczeństwem, co ograniczyło działalność przedsiębiorstw nastawionych wyłącznie na zysk i wprowadziło pierwsze elementy odpowiedzialności społecznej. Późniejszy rozwój CSR datuje się na okres wielkiego kryzysu na początku XX wieku oraz na lata 60. XX wieku, kiedy duże przedsiębiorstwa oskarżano o wiele problemów społecznych i żądano ich rozwiązania, a w efekcie zmian zwiększających ich odpowiedzialność wobec różnych grup społecznych.
Od samego początku istnienia koncepcji społecznej odpowiedzialności biznesu, jedną z kluczowych kwestii o jakich firmy powinny pamiętać decydując się na jej wdrożenie jest potrzeba takiego włączenia CSR do swoich działań, by te wydawały się nierozerwalnie połączone z DNA firmy. Przedsiębiorstwa podejmujące jednorazowe akcje w celu poprawienia swojego wizerunku nie są widziane jako odpowiedzialne społecznie – zwolennicy CSR podkreślają, że społeczna odpowiedzialność biznesu powinna trwale wiązać się z działalnością firmy, być dostrzegana we wszystkich jej działaniach i bezpośrednio łączyć się z wyznawanymi przez firmę wartościami. Nie liczy się tu wkład finansowy w akcje na rzecz środowiska, a zaangażowanie różnych grup społecznych, w tym przede wszystkim pracowników, w rozwój korzystny nie tylko dla firmy, ale i jej otoczenia.
Argumenty zwolenników CSR – dlaczego warto wprowadzić koncepcję w firmie?
CSR ma wiele zalet, a zwolennicy społecznej odpowiedzialności biznesu wyróżniają je jako kluczowe przyczyny, dla których warto stosować koncepcję. Pierwszą z nich będzie dostrzeżenie potrzeby uczestnictwa firmy w rozwiązywaniu licznych problemów środowiskowych i gospodarczych, do których przyczynia się działalność przedsiębiorstw. Firmy odpowiedzialne widzą tą potrzebę i mocno skupiają na niej swoje działania. Zwolennicy CSR podkreślają także, że przedsiębiorstwa posiadają osobowość prawną, są więc są traktowane jako obywatele i powinny ponosić odpowiedzialność za swoje otoczenie. Wśród zysków namacalnych, firmy wdrażające CSR poprawiają znacząco swoją reputację i wizerunek społeczny, mogąc liczyć dzięki temu na lepsze zyski uzyskane drogą uczciwego, zrównoważonego rozwoju. Dzięki lepszej polityce środowiskowej mogą obniżać koszty swoich działań, zwiększając jednocześnie motywację pracowników, zaufanie akcjonariuszy i szacunek społeczny.
Standardy CSR – jakie cele powinna założyć firma stosująca społeczną odpowiedzialność biznesu?
Działania firmy z uwzględnieniem potrzeb środowiska, różnych grup społecznych czy pracowników podnoszą realnie wartość firmy, pozwalają budować zespół zaangażowany w wykonywaną pracę, podnosić jakość świadczonych usług i wytwarzanych produktów, zmniejszać wydatki operacyjne firmy, a także poprawiać i wzmacniać więzi pomiędzy marką a klientem. CSR przynosi namacalne zyski dla firmy, wpływając bezpośrednio nie tylko na jej wizerunek i konkurencyjność na rynku. Zależnie od obranych celów, CSR może być elementem wdrażania systemów zarządzania opartych o normy ISO, ale także ogólnie przyjętą koncepcją do której firma będzie stosować się we wszystkich swoich działaniach. Koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu może okazać się korzystnym krokiem w stronę osiągnięcia wysokiej odpowiedzialności środowiskowej, rozwoju w stronę ekologicznych rozwiązań i stosowania bardziej zrównoważonej polityki środowiskowej w firmie.
Jak koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu jest realizowana w praktyce? Biorąc za przykład omawianą wyżej ekologię i dobro środowiska, tak istotne przecież dla lokalnej społeczności i wielu grup społecznych, firma podejmująca kroki w stronę lepszego zarządzania zasobami naturalnymi i gospodarowania odpadami, wybierająca odnawialne źródła energii i wdrażająca inicjatywny prowadzące do poprawy jakości życia będzie stosowała podstawowe założenia koncepcji społecznej odpowiedzialności ekologicznej i patrzyła na swój rozwój nie tylko przez pryzmat zysków finansowych, ale przede wszystkim przez korzyści, jakie w procesie tym może przynieść dla otoczenia, środowiska, różnych grup społecznych, a dopiero potem własnych interesów.
