Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że 250 milionów ludzi na świecie cierpi z powodu wad wzroku, a 36 milionów jest niewidomych.
Okazuje się, że w niemal 80% przypadków problemom tym można skutecznie zapobiec lub je leczyć dzięki wczesnej diagnozie. Należy pamiętać, że wzrok jest jednym z najważniejszych zmysłów, który pozwala nam postrzegać rzeczywistość, unikać zagrożeń, podejmować różne działania.
Sytuacja w naszym kraju wcale nie przedstawia się lepiej. Około 10 milionów Polaków musi nosić okulary, a milion soczewki kontaktowe. Z badań wynika, że 46% uczniów ma wady wzroku, a osoby w podeszłym wieku chorują na zaćmę i jaskrę oraz zwyrodnienie plamki żółtej.
Co to jest refrakcja?
Oko zdrowe rejestruje obrazy wyraźnie i w sposób ostry, za co odpowiedzialne są refrakcja i akomodacja. Dzięki refrakcji, czyli załamaniu światła, do którego dochodzi w ludzkim oku trafia ono do siatkówki, a człowiek wyraźnie widzi obrazy. Promienie świetlne w procesie widzenia przechodzą przez źrenicę, soczewkę i ciało szkliste, po czym trafiają na siatkówkę, dając efekt w postaci wyraźnego obrazu.
Siatkówka jest warstwą komórek nerwowych wrażliwych na światło, która wysyła sygnały nerwowe, umożliwiające człowiekowi prawidłowe widzenie. Jeśli wszystko odbywa się w prawidłowy sposób, to mamy do czynienia z okiem miarowym, bez wad. Dla prawidłowego widzenia oko musi również dopasować się do odległości, która dzieli go od obiektu, aby uzyskany obraz był ostry.
Jeśli dochodzi do zaburzeń refrakcji i akomodacji w ludzkim oku, wtedy mamy do czynienia z wadami wzroku. Światło odbija się wtedy za lub przed siatkówką, dając nieostry, rozmazany i zaburzony obraz. W takiej sytuacji wadę wzroku trzeba jak najszybciej zdiagnozować i skorygować, dlatego najmłodsze dzieci najlepiej do czwartego roku życia należy zbadać u okulisty.
Po stwierdzeniu wady należy co pół roku kontrolować wzrok dziecka. Akcja refrakcja pozwala w skuteczny sposób korygować wady wzroku.
Jakie wyróżniamy wady wzroku?
Prawidłowe widzenie obrazów umożliwia człowiekowi refrakcja i akomodacja oka. Zaburzenia refrakcji i akomodacji są przyczyną wad wzroku takich jak: dalekowzroczność określana również nadwzrocznością, krótkowzroczność, astygmatyzm oraz starczowzroczność.
Co to jest dalekowzroczność?
Dalekowzroczność należy do częściej spotykanych wad i polega na nieprawidłowym załamywaniu się światła w oku, czego efektem jest niewyraźne widzenie przedmiotów znajdujących się blisko, natomiast wyraźnie widzi się przedmioty znajdujące się w sporej odległości od osoby z wadą dalekowzroczności.
Zwykle dotknięci tą wadą mają problemy z oglądaniem telewizji lub przeczytaniem jakiegoś tekstu. Do jej korygowania stosuje się zazwyczaj okulary lub soczewki kontaktowe, które skupiają w sposób właściwy promień światła w oku. Metody chirurgiczne są sposobem na leczenie tej wady wzroku.
Przyczyną dalekowzroczności jest często niestandardowej wielkości gałka oczna, która powoduje skupianie się światła za siatkówką. Jest często diagnozowana u dzieci, co jest związane z dalekowzrocznością fizjologiczną. Oko i cały układ optyczny rozwija się i kształtuje, dlatego może pojawić się dalekowzroczność, która z czasem cofa się i zanika.
Inną przyczyną tej wady może być cukrzyca, uszkadzająca naczynia krwionośne. Dalekowzroczności nie można wyleczyć, ale korygować za pomocą okularów lub szkieł kontaktowych.
Co to jest krótkowzroczność?
Krótkowzroczność określana również jako miopia jest dość powszechną wadą wzroku, którą koryguje się za pomocą okularów lub soczewek kontaktowych. Metodą jej leczenia jest również zabieg chirurgiczny korygujący krótkowzroczność, który polega na laserowym kształtowaniu krzywizny oka w taki sposób, by promienie świetlne ogniskowały się na siatkówce.
Nie każdy jednak może poddać się temu zabiegowi i nie jest on refundowany. Osoba z tą wadą dobrze widzi przedmioty, które znajdują się blisko, natomiast obiekty położone w dalszej odległości są rozmazane i nieostre. Jest to wada mająca podłoże genetyczne, pojawiająca się wcześnie, dlatego trzeba badać dziecko u okulisty. W krótkowzroczności promienie świetlne ogniskują się zamiast na siatkówce przed nią, co powoduje nieprawidłowe widzenie obrazów.
Co to jest astygmatyzm?
Astygmatyzm jest wadą rogówki lub soczewki ocznej z powodu ich odkształcenia lub rozciągnięcia, co powoduje, że obraz zarówno widziany z daleka, jak i z bliska jest zamazany. Rogówka osoby dotkniętej astygmatyzmem ma kształt wydłużony zamiast okrągłego. Wada zwykle jest dziedziczna, choć nie zawsze.
Jej powodem może być również uraz oka lub schorzenie określane jako stożek rogówki. Wadę tę można korygować za pomocą okularów lub soczewek kontaktowych. Korekcji tej wady dokonuje się także za pomocą zabiegu chirurgicznego.
