Zaćma to choroba oczu polegająca na częściowej lub całkowitej zmętnieniu soczewki oka. Soczewka, która jest przezroczysta, staje się mętna, powodując pogorszenie ostrości widzenia.
Rodzaje zaćmy
Wyróżniamy kilka podstawowych typów zaćmy:
- Zaćma wrodzona – występująca u noworodków.
- Zaćma pourazowa – powstająca po urazach oka.
- Zaćma wtórna – będąca wynikiem innych chorób oczu lub całego organizmu.
- Zaćma starcza – najczęstsza forma zaćmy, która rozwija się w starszym wieku.
Co to jest zaćma starcza?
Zaćma starcza to postać zaćmy związana z procesem starzenia się organizmu. Pojawia się zazwyczaj po 50. roku życia i dotyka praktycznie każdą osobę w podeszłym wieku.
Przyczyny zaćmy starczej
Proces starzenia się organizmu to główny czynnik predysponujący do zaćmy starczej. Jednak poza naturalnym starzeniem się, istnieją inne czynniki, które mogą przyspieszać jej rozwój lub zwiększać ryzyko wystąpienia:
- Choroby ogólnoustrojowe: Cukrzyca jest jednym z najczęstszych schorzeń, które zwiększają ryzyko zaćmy. Zakłócenia w metabolizmie cukru wpływają negatywnie na soczewkę oka.
- Leki: Długotrwałe stosowanie niektórych leków, szczególnie kortykosteroidów, może przyspieszyć rozwój zaćmy.
- Promieniowanie UV: Długotrwała ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe, na przykład bez ochrony w słoneczne dni, może przyczyniać się do rozwoju zaćmy.
- Urazy oczu: Kontuzje oczu, zwłaszcza te powodujące naruszenie soczewki, mogą prowadzić do zaćmy pourazowej.
- Nadużywanie alkoholu i palenie tytoniu: Obie te substancje mają negatywny wpływ na zdrowie oczu i mogą przyczyniać się do rozwoju zaćmy.
- Nieprawidłowe odżywianie: Brak ważnych składników odżywczych, zwłaszcza witamin i przeciwutleniaczy, może wpływać na zdrowie oczu.
Objawy zaćmy starczej
Zaćma starcza rozwija się stopniowo i początkowo może nie dawać wyraźnych objawów. Jednak z czasem staje się bardziej zaawansowana i wpływa na jakość widzenia. Oto główne objawy:
- Pogorszenie ostrości widzenia: Obrazy stają się mniej wyraźne i rozmazane.
- Zmiana percepcji kolorów: Kolory mogą wydawać się bardziej wyblakłe lub zmienione. Białe przedmioty mogą przyjmować żółtawy odcień.
- Problemy z widzeniem w nocy: Widzenie nocne staje się utrudnione, a światła samochodów mogą powodować olśnienie.
- Podwójne widzenie: W zaawansowanych przypadkach można doświadczyć podwójnego widzenia w jednym oku.
- Zwiększona wrażliwość na światło: Osoby z zaćmą mogą odczuwać dyskomfort lub potrzebę mrużenia oczu w silnym świetle.
- Częsta zmiana mocy okularów: Może być konieczna częstsza zmiana recepty okularowej z powodu postępujących zmian w soczewce.
Jeżeli zauważysz którykolwiek z powyższych objawów, warto skonsultować się z okulistą. Wczesna interwencja może zapewnić lepsze wyniki leczenia.
Czy można ją wyleczyć?
Tak, zaćmę starczą można skutecznie leczyć. Najbardziej skuteczną i powszechną metodą leczenia jest operacja zaćmy.
Metody leczenia zaćmy
Zaćma to jedna z najczęstszych przyczyn utraty wzroku na świecie, ale na szczęście jej leczenie stało się stosunkowo proste i skuteczne. Oto główne metody leczenia zaćmy:
- Korekcja okularowa: W początkowych stadiach zaćmy, gdy objawy są łagodne, dostosowanie mocy okularów może pomóc w poprawie widzenia. Jednak to rozwiązanie jest tymczasowe, ponieważ zaćma będzie postępować.
- Krople do oczu: Choć nie ma kropli, które mogłyby całkowicie zatrzymać czy odwrócić zaćmę, niektóre preparaty mogą pomóc w łagodzeniu objawów i spowolnieniu postępu choroby. Warto jednak podkreślić, że ich skuteczność nie jest uniwersalnie akceptowana wśród specjalistów.
- Operacja zaćmy: Jest to najskuteczniejsza metoda leczenia zaćmy, polegająca na usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej sztuczną. Operacja jest zazwyczaj szybka, przeprowadzana w znieczuleniu miejscowym, a pacjent może wrócić do domu tego samego dnia. Istnieją różne techniki operacyjne, w tym:
- Fakoemulsyfikacja: Jest to najczęściej stosowana technika, polegająca na rozpuszczeniu i usunięciu zmętniałej soczewki przy użyciu ultradźwięków.
- Ekstrakcja soczewki w torebce: Polega na usunięciu całej soczewki wraz z torebką. Jest rzadziej stosowana niż fakoemulsyfikacja.
- Leczenie pooperacyjne: Po operacji ważne jest stosowanie przepisanych przez lekarza kropli do oczu, aby zapobiec infekcjom i kontroli stanu oka. Zazwyczaj są to krople przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i przeciwbólowe.
- Rehabilitacja wzrokowa: W niektórych przypadkach, szczególnie jeśli zaćma była bardzo zaawansowana przed operacją, pacjent może potrzebować rehabilitacji wzrokowej, aby przyzwyczaić się do nowej jakości widzenia i maksymalnie wykorzystać swoje możliwości wzrokowe po zabiegu.
Ważne jest, aby pamiętać, że wybór metody leczenia zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta, stadium zaawansowania zaćmy oraz zaleceń lekarza okulisty. Jeśli masz podejrzenie zaćmy, konsultacja z ekspertem jest kluczem do podjęcia właściwej decyzji leczenia.
Operacja zaćmy – na czym polega?
Podczas operacji zaćmy uszkodzona soczewka jest usuwana, a w jej miejsce implantowana jest sztuczna soczewka. Zabieg jest przeprowadzany w znieczuleniu miejscowym i trwa zazwyczaj około 20 minut.
Kto kwalifikuje się do zabiegu?
Operacja jest zalecana osobom, u których zaćma znacząco wpływa na jakość życia, utrudniając codzienne funkcjonowanie. Decyzję o operacji podejmuje okulista po dokładnym badaniu oka.
Gdzie można przeprowadzić operację?
Operacje zaćmy przeprowadzane są w specjalistycznych klinikach okulistycznych oraz w niektórych szpitalach.
Ile kosztuje operacja zaćmy?
Koszt operacji zaćmy różni się w zależności od placówki i regionu. Wiele klinik oferuje zabiegi refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, jednak można też skorzystać z prywatnych zabiegów, które są zazwyczaj droższe.
Podsumowując, zaćma starcza jest chorobą, która dotyka wielu osób w starszym wieku. Na szczęście dzięki postępom w medycynie można ją skutecznie leczyć, a operacja zaćmy jest złotym standardem w jej terapii. Jeżeli zauważasz u siebie objawy zaćmy, skonsultuj się z lekarzem okulistą.
