Tężyczka charakteryzuje się niekontrolowanymi, skurczami lub drżeniem mięśni, a także mrowieniem, określanym jako parestezje.
Jest ona stanem nadreaktywności mózgu, nerwów i mięśni wynikającym z nieprawidłowego poziomu wapnia, magnezu i wodoru w płynach ustrojowych. To właśnie wapń jest pierwiastkiem biorącym udział w procesach przekazywania impulsów nerwowo – mięśniowych, dlatego zmniejszenie stężenia tego pierwiastka, któremu towarzyszy zwykle spadek poziomu magnezu, prowadzi do pojawienia się tężyczki.
Wyleczenie tężyczki zależy od jej przyczyny oraz schorzeń, które powodują zaburzenia elektrolitowe, skutkujące pojawieniem się tej niezwykle uciążliwej i niebezpiecznej dolegliwości.
Co może być przyczyną tężyczki?
Przyczyny pojawienia się tężyczki mogą być bardzo różne, między innymi:
- Problemy w układzie pokarmowym, do których należy celiakia, czyli nietolerancja glutenu, powodująca uszkodzenia kosmków jelitowych. Dochodzi wtedy do upośledzenia wchłaniania składników pokarmowych takich jak między innymi magnez i wapń, odpowiedzialnych za pojawienie się tężyczki. Kolejną chorobą jest zapalenie trzustki, powodujące obniżenie poziomu wapnia, jak również nawracające wymioty i biegunka.
- Problemy hormonalne związane z niedoczynnością przytarczyc, pojawiającą się jako konsekwencja nieprawidłowo przeprowadzonej operacji tarczycy, albo w wyniku zapalenia przytarczyc, które biorą udział w kontrolowaniu poziomu wapnia we krwi. W tym przypadku bardzo ważna jest dieta bogata w wapń i uboga w fosforany. Kolejną przyczyną tężyczki jest choroba tarczycy w postaci Hashimoto lub jej niedoczynność. Może ją wywołać również niedobór witaminy D, skutkujący obniżeniem poziomu wapnia oraz insulinoodporność. Leczenie polega na przyjmowaniu witaminy D i zwiększeniu ekspozycji na światło słoneczne. Nadmierna produkcja hormonu o nazwie aldosteron przez nadnercza, powoduje utratę potasu i magnezu i może także doprowadzić do pojawienia się tężyczki.
- Toksyczne i polekowe, do których można zaliczyć alkoholizm, gdyż alkohol powoduje wypłukiwanie przez nerki magnezu. Obniżony jego poziom powoduje również spadek poziomu wapnia i potasu. Podobnie wiele leków między innymi takich jak: bisfosfoniany, cisplatyna, leki przeciwpadaczkowe, aminoglikozydy, diuretyki i inhibitory pompy protonowej. Wyleczenie tężyczki tego rodzaju polega na podaniu magnezu.
- Nerkowe, do których można zaliczyć zespół Glitemana i Barttera – chorobach dziedzicznych, prowadzących do utraty magnezu przez zmienione kanaliki nerkowe.
- Psychologiczne. Osoby o delikatnej konstrukcji psychicznej reagują w sposób nadmierny na stres przyspieszając i pogłębiając oddech, co doprowadza do zmniejszenia CO2 odpowiedzialnego za równowagę kwasowo – zasadową. Dochodzi w takiej sytuacji do zasadowicy metabolicznej i utraty wapnia, który wiąże się z białkami. W takich przypadkach wyleczenie tężyczki zależy od psychoterapii wspomaganej lekami przeciwlękowymi.
W jaki sposób leczy się tężyczkę?
Leczenie tężyczki należy rozpocząć od diagnozy. Pierwszym krokiem jest prawidłowo zebrany wywiad lekarski, w trakcie którego lekarz uzyska informacje na temat chorób przewlekłych, stosowanych lekach, sytuacji, w jakich pojawia się napad tężyczki i jego przebiegu.
Kolejnym krokiem w diagnozowaniu tej dolegliwości są badania laboratoryjne, a także próba tężyczkowa. Pozostałe działania podejmowane przez lekarza uzależnione są od indywidualnych przypadków. W łagodnych postaciach tej choroby, po znalezieniu przyczyny należy ją leczyć i uzupełniać niedobory elektrolitów.
Niezwykle ważna jest także właściwa dieta, która powinna być bogata w odpowiednie pierwiastki takie jak między innymi wapń i magnez. W przypadkach tężyczki o podłożu psychologicznym, kiedy przyczyną napadów są powtarzalne epizody hiperwentylacji w sytuacjach powodujących stres, wskazana jest również wizyta u psychologa.
Natomiast leczenie ostrego napadu tężyczki wymaga jak najszybszej interwencji lekarskiej, gdyż może zaistnieć konieczność podania dożylnie wapnia.
Czy tężyczka jest wyleczalna?
Na pytanie czy tężyczka jest wyleczalna, lekarze odpowiadają, że jej wyleczenie nie jest proste. Każdy przypadek wymaga innego sposobu leczenia i indywidualnego podejścia. Podejmowane przez lekarza decyzje powinny być poprzedzone szczegółową diagnostyką i leczeniem przyczyny tężyczki, aby uniknąć napadów tej niezwykle niebezpiecznej w ostrym przebiegu dolegliwości.
Rozpoznanie jej przyczyn jest sprawą kluczową w leczeniu choroby, choć nie zawsze się to udaje. Dodatnia próba tężyczkowa nie powinna być podstawą do diagnozowania dolegliwości. W przypadkach niemożności zdiagnozowania jej przyczyn podejmuje się leczenie polegające na zmniejszeniu nadreaktywności układu nerwowo – mięśniowego. Tylko holistyczne podejście daje szansę wygrania z tą podstępną chorobą.
